مجله خبری روزلاگ: برای نماز شب فضیلت های فراوانی ذکر شده است. در ماه مبارک رجب و در آستانه ورود به ماه مهمانی خدا، در این مطلب آموزش نحوه خواندن نماز شب را برای شما عزیزان فراهم آورده ایم. با ما همراه باشید:
کوتاه‌ترین نماز شب (آسانترین راه خواندن نماز شب)
به نوشته حوزه‌دات‌نت یک نماز‌شب ساده و آسان چنین است:
- چهار نماز دو رکعتی مانند نماز صبح به نیت نافله شب،
- بعد یک نماز دو رکعتی به نیت نماز شفع،
- بعد یک نماز یک رکعتی به نیت نماز وتر.
که مجموعا ۱۱ رکعت می شود.
اما چنانچه مایل باشید مطالب بیشتری درباره نماز‌شب بدانید و برخی از مستحبات و آداب را هم رعایت کنید، مطالب زیر را هم ملاحظه کنید:
الف: وقت نماز‌شب:
وقت نماز شب از نصف شب تا اذان صبح است. و نماز شب در سحر از فضیلت بیشتری برخوردار است و تمام ثلث آخر شب سحر محسوب می شود. بهترین وقت سحر هم نزدیک اذان صبح است.
ب: رکعات نماز‌شب:
نماز شب یازده رکعت است که ۸ رکعت آن(۴ نماز دو رکعتی) به نیت نافله شب خوانده می شود مانند نماز صبح و بعد از آن ۲ رکعت به نیت نماز شفع می خواند و در آخر هم یک رکعت به نام نماز وتر بجا می آورد.
ج: مستحبات نماز شب:
مستحب است که در قنوت نماز وتر ۷۰ مرتبه «استغفرالله ربی و اتوب الیه» بگوید و برای ۴۰ مؤمن دعا و استغفار کند و ۳۰۰ مرتبه «الهی العفو» بگوید و هفت مرتبه «اللهم هذا مقام العائذ بک من النار» بخواند. البته اگر کمتر از این مقدارها هم بگوید، ایرادی ندارد.
و: برخی احکام نماز شب:
چنانچه مقداری از نماز‌شب را خوانده باشد و اذان صبح (طلوع فجر) سر رسد، می تواند بقیه نماز‌شب را هم به نیت اداء، بعد از نماز صبح بخواند.
اگر وقت کم باشد می تواند تنها نماز شفع و وتر را بخواند و اگر کمتر وقت داشته باشد، تنها وتر را بخواند.
- نماز شب را می توان نشسته، خوابیده یا حتی در حال راه رفتن هم خواند.
- خواندن دو رکعت نافله صبح، قبل از نماز صبح، از شفع و وتر افضل است.
(با استفاده از تحریر الوسیله حضرت امام خمینی(ره) ج ۱ ص ۱۲۳ و کتاب خودسازی، تزکیه و تهذیب نفس، آیت الله ابراهیم امینی ص ۲۸۱ ـ ۲۷۹)
جهت اطلاعات بیشتر، برخی اطلاعات دیگر، درباره نماز‌شب نیز، خدمتتان ارائه می گردد:
۱. فضیلت نماز شب
در بین نمازهای مستحبی، نماز شب از فضیلت بیشتری برخوردار است و در قرآن کریم درباره آن تأکید و سفارش بسیار شده است. خدای متعال به پیامبرش می فرماید: «مقداری از شب را برای عبادت و بندگی بیدار باش که این افزون [بر واجب] ویژه توست، امید است پروردگارت، تو را [به سبب این عبادت ویژه] به جایگاهی ستوده برانگیزد.[۱]»
و در تعریف بندگان خاص الهی می گوید: «کسانی که شب را برای پروردگارشان با سجده و قیام به صبح می رسانند.[۲]»
و در توصیف مؤمنین می فرماید: «شب ها ملازم بستر و خواب نیستند، بلکه پهلو از بستر خواب جدا کنند و با بیم و امید خدای را بخوانند و از آنچه به آنها دادیم انفاق کنند، پس کسی نمی داند چه نعمتهایی که موجب چشم روشنی آنها می شود و در پاداش اعمالشان ذخیره شده است.[۳]»
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «خدای متعال به دنیا وحی کرد که خدمتگزارانت را به تعب بینداز و تارکین خودت را خدمت کن هنگامی که بنده خدا در تاریکی شب با پروردگارش خلوت و مناجات می کند، خدا قلبش را نورانی می گرداند، وقتی می گوید: یارب یارب از جانب خدا گفته می شود: لبیک عبدی، هر چه می خواهی طلب کن تا عطا کنم و خدا به فرشتگانش گوید… شما شاهد باشید که بنده ام را آمرزیدم.[۴]»
و رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «اشراف امت من حاملین قرآن و شب زنده داران هستند.[۵]» و فرمود: «آن قدر جبرئیل درباره نماز شب به من سفارش کرد که گمان کردم نیکان امت من شب را نخواهند خوابید.[۶]» و باز فرمود: «دو رکعت نماز در وسط شب، از دنیا و آنچه که در آن است؛ نزد من محبوبتر است.[۷]»
۲. آثار نماز شب در روایات:
امام صادق علیه السلام فرمود: «نماز‌شب صورت را زیبا و خلق را نیکو و انسان را خوشبو می کند، رزق را زیاد و قرض را ادا می کند و اندوه را برطرف می سازد و چشم را جلا می دهد.[۸]»
پیامبر عظیم الشأن اسلام فرمود: «نماز‌شب وسیله ای است برای خوشنودی خدا و دوستی ملائکه، نماز شب سنت و روش پیامبران و نور معرفت و ریشه ایمان می باشد. بدن را آرامش می دهد و شیطان را خشمگین می کند سلاحی بر علیه دشمنان و وسیله ای است برای اجابت دعا و قبول شدن اعمال، روزی انسان را توسعه می دهد، شفیع بین ملک الموت و نمازگزار می شود، چراغ و فرش قبر و جواب(دو فرشته) نکیر و منکر می باشد. در قبر تا قیامت مونس و زائر نمازگزار خواهد بود. نماز بر سرش سایه می افکند، تاجی برسرش و لباسی بر بدنش می گردد، نور پیش رویش، حائل بین او و آتش دوزخ خواهد بود، برای مؤمن حجتی است نزد خدا و وسیله سنگین شدن میزان اعمال و حکم عبور بر صراط و کلید بهشت می باشد زیرا نماز تکبیر است و حمد و ستایش و تسبیح و تمجید و تقدیس و تعظیم و قرائت و دعا و البته بهترین اعمال خواندن نماز در اول وقت آن است.[۹]»
طریقه خواندن نماز شب (مختصر و مفید)
به نوشته باشگاه خبرنگاران نماز شب که یکی از عبادت‌های خالص اولیای خدا و از برنامه‌های سازنده اسلامی به شمار می رود انسان را به وادی معنویات نزدیکتر می‌کند. امام صادق(ع) فرمودند: نماز شب صورت را زیبا، خلق را نیکو و انسان را خوشبو می‌گرداند، رزق را زیاد و قرض را ادا می‌کند، اندوه را برطرف می‌سازد و چشم را جلا می‌دهد. همچنین رسول خدا (ص) فرمود: نماز‌شب، وسیله‌ای است برای خوشنودی خدا و دوستی ملایکه.
خواندن «نماز شب» به آسان ترین روش
نماز‌شب مجموعاً یازده ركعت است:
هشت ركعت که مانند نماز صبح خوانده می‌شود یعنی چهار تا دو ركعتی به نیت نماز شب است.
- رکعت اول: يک بار سوره حمد + يک بار سوره قل هو الله احد + ركوع + سجده
- رکعت دوم: يک بار سوره حمد + يک بار سوره قل هو الله احد + قنوت + ركوع + سجده + تشهد + سلام.
دو ركعت نماز شفع
بهتر است در ركعت اول آن بعد از حمد، سوره ناس و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره فلق خوانده شود.
یك ركعت نماز وتر
بعد از حمد سه بار سوره توحید و یك بار سوره فلق و یك بار سوره ناس بخوانیم و می‌توان یك سوره تنها خواند، سپس دستها را برای قنوت به سوی آسمان بالا می بریم و حاجات خود را از خدا می خواهیم.
برای چهل مؤمن دعا می كنیم؛ چهل بار بگویید ( اَللّهُمَّ اِغْفِر لِلْمومِنینَ وَ اَلْمومِناتْ وَ اَلْمُسلِمینَ وَ اَلْمُسلِماتْ ) و طلب مغفرت می كنیم و هفتاد مرتبه میگوییم: «استغفرالله ربّی و اتوبُ الیه».
از پروردگار خود طلب آمرزش و مغفرت می كنیم و به سوی او بازگشت می‌نمایم.
آن گاه ۷ بار می گوییم «هذا مقامُ العایذٍٍِ بكَ منَ النّارِ»؛ (این است مقام كسی كه از آتش قیامت به تو پناه می برد) و بعد از آن ۳۰۰ مرتبه میگوییم: «العفو» و سپس میگوییم: «ربّ اغفرلی و ارحمنی وتُب عَلیَّ انّكَ انتَ التّوابُ الغفُورُ الرّحیم». و سپس ركوع + سجده + تشهد + سلام.
در پایان نماز شب تسبیحات فاطمة زهرا (س) (۳۴ مرتبه، الله اكبر، ۳۳ مرتبه، الحمد لله و ۳۳ مرتبه، سبحان الله) را میگوییم.
همیشه خواندن نماز شب اینگونه بوده است که در قسمت بالای گزارش پرداختیم اما می توانید نماز شب به آسانترین روش را هم در این گزارش بخوانید.
در زیر برخی از احکام مربوط به نماز شب که بعضا به ساده کردن نحوه اقامه و خواندن نماز شب کمک می‌کنند، آورده می شوند:
همانطور که گفته شد نماز‌شب ۱۱ رکعت است که در ۶ نماز جداگانه اقامه می‌شود که از میان آنها نماز شفع ارجحیت دارد. بنابراین می توان هنگام کم بودن وقت تنها به نماز شفع نیز اکتفا نمود.
وقت نماز شب از نیمه شب تا فجر صادق است و هنگام سحر از سایر مواقع بهتر است و تمامی ثلث آخر شب سحر محسوب می شود و افضل از آن خواندن نماز شب نزدیکی های فجر است.
از آنجایی که نماز شب، نماز مستحبی است انسان می تواند نماز شب را نشسته بخواند حتی به اختیار. ولی اگر می خواهد نشسته بخواند بهتر آن است که هر دو رکعت نشسته را یک رکعت ایستاده حساب کند.
بنابراین باید هشت بار دو رکعت نشسته و هر دو رکعت به یک سلام که جمعاً شانزده رکعت می شود به نیت نماز شب بخواند و دوباره دو رکعت هر دو رکعت به یک سلام به نیت نماز شفع و دو بار یک رکعت هر یک رکعت به یک سلام به نیت نماز وتر، ولی در حال اضطرار و مریض همان یازده رکعت کفایت می کند.
شخص مسافر می‌تواند نماز شب را پیش از نیمه شب بخواند. همچنین فردی که می‌ترسد خواب بماند و وقت نماز شب او بگذرد می تواند نماز شب را پیش از نیمه شب بخواند.
این حکم برای کسانی که برای خواندن نماز شب بعد از نیمه شب عذری دارند مانند پیرمردان و یا کسی که از سرد شدن هوا می ترسد می توانند نماز شب را قبل از نیمه شب بخوانند.
خواندن سوره‌ها در رکعت‌های نماز شب لازم نیست و می تواند فقط به خواندن سوره حمد اکتفا کند. هم چنین قنوت در رکعت‌های دوم مستحب است و می تواند بدون قنوت بخواند. در ضمن نماز وتر که یک رکعت است را می توان بدون قنوت به جا آورد.
لازم نیست همه یازده رکعت نماز شب را در یک نوبت بخواند، بلکه می تواند در دو یا سه نوبت خوانده شوند.
در روایت آمده است که مستحب است که نماز شب را بلند بخواند تا اگر از خانواده اش کسی می خواهد برای به نماز شب برخیزد بیدار شوند. البته اگر گمان آن رود که بلند خواندن نماز شب سبب ریا یا آزار و اذیت ساکنین آن خانه شود، نباید بلند خوانده شود.
نماز شب را چگونه می خوانند؟
آموزش خواندن نماز شب/ آموزش خواندن نماز شب و فضیلت آن:
نماز شب ۱۱ رکعت می باشد که به سه بخش تقسیم می شود و به طریقه زیر خوانده می شود.
۱. نیت : دو رکعت نماز شب می خوانم قُربة اِلی الله
۲. رکعت اول : سوره حمد ۱ مرتبه ، سوره توحید امرتبه خوانده شود و به رکوع و سجود می رویم.
۳. رکعت دوم : مانند رکعت اول یک مرتبه حمد و تو حید را می خوانیم سپس قنوت گرفته و دعای قنوت را می گوییم و بعد از آن به رکوع و سجده می رویم و تشهد و سلام می گوییم.
این نماز را چهار بار تکرار می کنیم تا هشت رکعت نماز‌شب شود.
نماز شفع را چگونه بخوانیم؟
نماز شفع در آخر نماز‌شب، یعنی پس از خواندن چهار نماز دورکعتی به صورت زیرخوانده می شود.
۱. نیت : رکعت نماز شَفْعْ می خوانم قُربة اِلی الله
۲. رکعت اول : سوره حمد و توحید و ناس را به ترتیب یک مرتبه می خوانیم وسپس به رکوع وسجده می رویم.
۳. رکعت دوم : مانند رکعت اول یک بار سوره حمد و توحید را می خوانیم اما به جای سوره ناس، سوره فلق را می خوانیم و قنوت می گیریم و سپس به رکوع و سجده می رویم و تشهد و سلام را به جای می آوریم.
طریقه خواندن نماز وتر
روش خواندن نماز‌شب/ آسانترین روش خواندن نماز شب:
به نوشته نمناک پس از نماز شفع یک رَکعت، نماز وَتر خوانده می شود که نماز‌شب با آن پایان می یابد و اینگونه خوانده می شود.
۱. نیت : یک رکعت نماز وَتْر می خوانم قُربة اِلی الله
۲. رکعت اول : در این رکعت یک مرتبه سوره حمد و سه مرتبه سوره توحید را می خوانیم وسپس یک مرتبه سوره فلق و ناس را می خوانیم .
۲. قنوت : دعای قنوت را کامل می خوانیم وهمانطور که دستهایمان درحالت قنوت است، (با انگشتان دست راست یا با تسبیح) چهل بار بگویید (اَللّهُمَّ اِغْفِر لِلْمومِنینَ وَ اَلْمومِناتْ وَ اَلْمُسلِمینَ وَ اَلْمُسلِماتْ )
«خدایا ببخش جمیع مؤمنین مرد و مؤمنین زن را». و بعد از آن هفتاد بار (اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبی وَ اَتُوبُ اِلَیه) «آمرزش می طلبم از خدایی که پروردگارم است و بسویش باز می گردم». بگویید.
سپس هفت مرتبه (هذا مَقامُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ اَلْنار) بگویید.
«این است مقام کسی که از آتش قیامت به تو پناه می برد».
سپس سیصد مرتبه (اَلْعَفو) «ببخش» بگویید و سپس یک بار(رَبّ اغْفِرْلی وَ ارْحَمْنی وَ تُبْ عَلیََّ اِنَّکَ اَنْتَ التّوابُ اَلْغَفُورُ الرّحیم) پروردگارا ببخش مرا و رحم کن به من و توبه مرا بپذیر به راستی که تو، توبه پذیرنده، بخشنده و مهربانی» بگویید و سپس به رکوع و سجده روید و تشهد و سلام را به جا آورید و تسبیحات حضرت فاطمه زهرا که (۳۴ مرتبه، الله اکبر، ۳۳ مرتبه، الحمد لله و ۳۳ مرتبه، سبحان الله) است را بخوانید که ثواب آن نزد خدا از هزار رکعت نماز مستحب،بالاتر است.
پی‌نوشت‌های مقاله نماز شب
- [۱] سوره اسراء، آیه ۷۹.
- [۲] سوره فرقان، آیه ۶۴.
- [۳] سوره سجده، آیه ۱۶.
- [۴] بحار الأنوار، ج ۸۷، ص ۱۳۹.
- [۵] بحار الأنوار، ج ۸۷، ص ۱۳۸.
- [۶] بحار الأنوار، ج ۸۷، ص ۱۳۰.
- [۷] بحار الأنوار، ج ۸۷، ص ۱۴۸.
- [۸] بحار الأنوار، ج ۸۷، ص ۱۵۳.
- [۹] بحار الأنوار ج ۸۷، ص ۱۶۱.
منبع: مجله خبری روزلاگ
استفاده از مطالب مجله خبری روزلاگ با ذکر منبع (www.roozlog.com) بلامانع است.